جراحی تومور هیپوفیز ( هیپوفیزکتومی )

هیپوفیزکتومی جراحی خارج کردن تومور هیپوفیز است. غده هیپوفیز یک غده کوچک در کف مغز (پشت بینی)- حفره هیپوفیز و پشت چشم قرار دارد. هیپوفیز اغلب غده اصلی نامیده می شود زیرا این غده ترشح هورمون غده های مهم دیگر از جمله رشد بدن، متابولیسم، هورمون جنسی، تیروئید و آدرنال را کنترل می کند.

غده هیپوفیز طبیعی کمتر از یک گرم وزن دارد و حدودا به اندازه و شکل یک لپ کلیه است. عملکرد غده هیپوفیز را می توان با ترموستات مقایسه کرد.

ترموستات مداوم گرمای محیط را اندازه می گیرد و سیگنال هایی به گرم کننده می فرستد تا آن را روشن و خاموش کند، گرمای مناسب و یکنواختی در محیط حفظ شود. غده هیپوفیز بطور مستمر عملکرد بدن را نظارت می کند و سیگنالهایی به اندامهای دور و غده ها ارسال می کند تا عملکرد آنها را کنترل کند و محیط مناسبی بدست آید.

غده هیپوفیز رشد،عملکرد اندام (کلیه، سینه و رحم)، عملکرد غده (تیروئید، غدد جنسی و غدد آدرنال) را کنترل و هماهنگی می کند. تومور هیپوفیز رشد سلولهای ناهنجار در بافت غده هیپوفیز است. تومور هیپوفیز معمولا از اختلال عملکرد غدد درون ریز ایجاد می شود. برای مثال، این اختلال عملکرد می¬تواند موجب تولید بیش از حد هورمون رشد، از جمله آکرومگالی (غول پیکری) یا تولید کم هورمون تیروئید، از جمله کم کاری تیروئید شود.

 

 

تومور هیپوفیز را بیشتر بشناسیم!

عدم توازن هورمونی می تواند بر باروری، دوره قاعدگی، تحمل گرما و سرما همچنین پوست و بدن به روشهای دیگر تاثیر بگذارد. به دلیل ناحیه استراتژیک غده هیپوفیز در جمجمه، تومور در حین بزرگ شدن، می تواند ساختارهای مهم مغز را فشرده کند.

فشرده کردن عصب چشم و از دست دادن تدریجی دید متداولترین آن است. گاهی اوقات تومور ممکن است بر بخشهایی از غده هیپوفیز فشار یا آسیب وارد کند که منجر به توقف یک یا چند هورمون شود.

بیشتر تومورهای هیپوفیز خوش خیم و غیرسرطانی هستند.چون بسیاری از تومورهای هییپوفیز نشانه یا تاثیر برسلامت بیمار ندارند، تشخیص داده نمی شوند یا هنگام تصویر برداری مغز در بیماریهای دیگر مشخص می شود.

وجود سه نشانه یا بیشتر از موارد زیر می تواند حاکی از تومور هیپوفیز باشد: اختلال دید (تاری، دوبینی، افتادگی پلک)، سردرد در پیشانی، استفراغ یا حالت تهوع، حس ضعیف بویایی، اختلال جنسی، افسردگی، خستگی؛ مفرط، نازایی، مشکلات رشد، پوکی استخوان، اضافه وزن غیرقابل توجیه، کاهش وزن غیرقابل توجیه.

انواع تومور هیپوفیز

رایج ترین تومور هیپوفیز آندوما هیپوفیز، تومور غیرسرطان، است که غده هیپوفیز را تشکیل می دهد. انواع دیگری از تومورها وجود دارد اما آدنوم هیپوفیز رایج ترین است.

آدنوم هیپوفیز به چند نوع طبقه بندی می شوند: خوش خیم (غیرسرطانی)، آدنوم تهاجمی، یاسرطانی. هورمون می تواند ترشحی باشد، یعنی هورمون ترشح می کند.

تومور هیپوفیز اضافه وزن (آدنوم) خوش خیم است درحالیکه اضافه وزن بدخیم (کراکینوماس هیپوفیز) خیلی نادر است. تومور ابتدا از غده هیپوفیز قدامی (آدنوایپوفیز) ایجاد می شود اما غده هیپوفیز خلفی (نوروهیپوفیز) به ندرت منجر به تومور می شود.

تومور هیپوفیز به دوگروه تقسیم می شود: عملکردی (ترشح کننده) و غیر عملکردی (غیر ترشحی). مورددوم معمولا حضوری نخواهد داشت تا به اندازه کافی برسد و موجب اثر توده ای یا فشار بر ساختار عصبی-عروقی اطراف هیپوفیز شود یعنی عصب چشم، درصورتیکه اولین مورد غالبا درمرحله اولیه بانشانه های که از اثرات فیزیولوژی هورمون اضافه ترشح شده حضوردارند.

بعضی تومورها موجب بیماری کاشینگ میشوند. سندرم کاشینگ وضعیتی است که هورمونهای بسیار زیادی در خون آزاد می شوند.

بعضی دیگر موجب بیماری آکرومگالی (غول پیکری) میشوند که درآن ترشح بیش از حد هورمون رشد بعد از توقف رشد بیمار منجر به بزرگ شده دست، صورت و پا اگر درمان نشود. علت رشد کنترل نشده سلول در غده هیپوفیز که تومور ایجاد می کند ناشناخته است. غده هیپوفیز کوچک و به اندازه یک لوبیا است که در پایه مغز فرارگرفته است، تقریبا پشت بینی و بین گوشها قراردارد. علیرغم اندازه کوچک، غده تقریبا بر هرقسمت از بدن تاثیر می گذارد.

 

 

علائم تومور هیپوفیز :

نشانه های هورمونی بستگی داردکه آیا تومور هورمونی ترشح می کند یا نه. رایج ترین هورمو نی که تولید می کند پرولاکتین است. در زنان، می تواند موجب قطع دوره قاعدگی (آمنوره) و تخلیه مایع از سینه است (گالاکتورا). در مردان، می تواند موجب عدم رضایت جنسی و ناتوانی جنسی شود. این نشانه ها را تجربه خواهید کرد اگر تومور هیپوفیز دارید:

  • سردرد مزمن و بدتر شدن با گذشت زمان
  • ظاهر درشت صورت
  • هیپوپیتاریسم: وضعیتی که موجب رشدناقص در کودکان می شود.
  • تغییر بینایی
  • شیر سینه در زنانی که زایمان نداشته اند
  • دوره قاعدگی نامنظم است یا نیست
  • تغییر حالت روحی
  • ناباروری
  • اختلال در نعوظ
  • تغییر وزن
  • احساس خستگی مزمن
  • هورمون تیروئید خیلی بالا یا خیلی پایین است

تشخیص تومور هیپوفیز

اگر پزشک به تومور هیپوفیز مشکوک است، معاینات فیزیکی همچنین آزمایش بینایی انجام می دهد تا نقص میدان دید را مشخص کند مانند عدم دید جانبی، معاینه مغز و اعصاب عملکرد عصب، نخاع، مغزرا بررسی می کند. آزمایش هورمون خون، ادرار و تصویربرداری مغز درتایید تشخیص تومور استفاده می شود.

تصویربرداری ام آر ای دقیق ترین آزمایش تصویربرداری دقیق است. نمونه گیری وریدی تومور هیپوفیز آزمایشی است که سطح کورتیزل از نمون خون یا ادرار تعیین می شود. بیوپسی برداشت سلول یا بافت در میکروسکوپ یا آسیب شناسی علائم سرطان را تعیین می کند. از مزیت های جراحی کم تهاجمی نسبت به جراحی باز سنتی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

  1. برشها و شکاف کوچک
  2. اثر زخم کوچکتر
  3. بستری شدن کوتاهتر بعداز جراح
  4. موفقیت جراحی کم تهاجمی به مهارت جراح و استفاده از ابزارها پیچیده تکیه دارد.

درمان تومور هیپوفیز

درمان اصلی بسیاری ازتومورها جراحی است. موفق بودن جراحی بستگی دارد که آیا تومور به ساختارهای نزدیک منتشر می شود، اندازه ومحل دقیق آن، نوع تومور، فشار بر عصب بینایی یا تومور هورمونهای خاصی را بیش از حد تولید می کند، هجوم با بافتهای اطراف. جراحی می تواند به دو دلیل انجام شود: اگر تومور به عصب بینایی فشار وارد می کند و اگر تومور بیش ا اندازه هورمون تولید می کنند( برای مثال، هورمون رشد) که می تواند موجب نارسایی غده درون ریز شود (برای مثال: غول پیکری).

جراحی تومور هیپوفیز حدود سه ساعت طول می کشد و بیشتربیماران چند روز بعد از عمل مرخص می شوند. برداشتن تومور هیپوفیز ممکن است موجب ناهنجاری هورمون شود. زیرا این غده می تواند سطح پایین هورمون را تولید کند(برای مثال: هورمون محرک تیروئید).

در این حالت، مکملهای هورمونی مصرف خواهید کرد. جراحی خارج کردن تومور کم تهاجم است که معمولا از بینی و سینوس انجام می شود. بعضی تومورها باید با ایجاد برش در جمجمه برداشته شوند. جراحی تومور هیپوفیز اندوسکوپی که جراحی اندوسکوپی ترانسونوید گفته می شود رایج ترین جراحی تومور هیپوفیز است.

این جراحی با اندوسکوپی انجام می شود. اندوسکوپ لوله باریک و سفت است که یک میکروسکوپ، نور و دوربین دارد که معمولا درون بینی قرار می گیرد. جراحی اندوسکوپی هیپوفیز دربرداشتن انواع خاص تومور که شروع به رشد در غده هیپوفیز می کنند انجام می شود. تومورهای ترشح کننده هورمون و تورمورهی غیرترشحی هورمون و تومور سرطانی با این روش درمان می شوند.

اقدامات پیش از جراحی تومور هیپوفیز

  1. آزمایش خون، ایکس ری از قفسه سینه، یا الکتروکاردیوگرام برای بیهوشی عمومی انجام می شود.
  2. چند روز مرخصی بگیرید یا فعالیتهای معمول را تعطیل کنید
  3. با یکی از خویشاوند هماهنگ کنید تا در دوره نقاهت همراه شما باشد.
  4. آزمایشات تصویر برداری، سی تی اسکن و ام آر آی را انجام دهید تا پزشک بافت اطراف غده هیپوفیز را مشخص کند.
  5. با آزمایش خون سطح هورمون بدن مشخص می شود
  6. درباره نوع جراحی هیپوفیزکتومی با پزشک صحبت کنید.

 

 

در حین جراحی تومور هیپوفیز

بسته به نوع تومور روشهای مختلف جراحی هیپوفیزکتومی وجود دارد. این جراحی ریسک بالایی دارد و باید روش جراحی به دقت انتخاب شود. جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود تا بیمار دردو ناراحتی احساس نکند. جراحی یک تا دوساعت طول می کشد. غده از راه بینی برداشته می شود یا می توان با بازکردن جمجمه انجام داد.

در جراحی از راه بینی، جراح یک برش زیر لب بالا میزند آینه پزشکی را در حفره بینی قرار می دهد و تومور را با پنس برمی دارد. بازکردن جمجمه بهترین عملکرد را دارد اگر تومور بالای حفره ای که غده درآن قرارگرفته است، منتشر شده است. هیپوفیزکتومی به سه روش انجام می شود. هیپوفیزکتومی ترانسفنویدکه درآن غده هیپوفیز یا بخشی ازراه سینوس اسفنوید برداشته و از راه بینی خارج می شود، کرانیوتومی بازکه دران حفره ای در مغز بازمی شود تا به غده هیپوفیز دسترسی ایجادشود.ازطریق حفره غده خارج می شود و رادیو سرجری استرئوتکتیک که در آن با استفاده از پرتو قسمت مشخصی از غده هیپوفیز یا بخشی از آن تخریب و اصلاح می شود.

پس از جراحی هیپوفیز :

  • بینی بیمار بسته می شود تا خونریزی متوقف شود.
  • پانسمان روی برش در دیواره شکمی یا ران گذاشته می شود اگر پیوندی زده شده است.
  • سوند گذاشته می شود تا خروج مایع تحت نظر باشد.
  • بیمار ماسک اکسیژن خواهد داشت.
  • چند هفته اول بعد از عمل، ممکن است احساس خستگی کنید، سردرد یا گرفتگی جزیی بینی داشته باشید،

در دوره نقاهت از انجام موارد زیر خودداری کنید:

  1. بینی را تمیز نکنید، فین نکنید و چیزی به بینی نچسبانید.
  2. به سمت جلو خم نشوید.
  3. شنا نکنید، حمام نکنید یا سر خود را زیر آب نبرید.
  4. رانندگی نکنید یا با دستگاه های بزرگ کار نکنید.
  5. به محل کار نروید یا فعالیتهای روزمره را انجام ندهید
  6. برخی فعالیتهایی که می تواند فشار درون مغزی را افزایش دهد مانند بلند کردن اجسام سنگین، ورزشهای سخت وشدید، خم شدن باید یک ماه بعد از جراحی پرهیز شود.
  7. اما فعالیتهایی مانند کار پشت میز، پیاده روی و رانندگی دو هفته ممکن است.
  8. داروهای ضد درد و ضد یبوست تجویز می شود. حرکت روده می تواند فشار درون مغزی را افزایش دهد.
  9. داروهای کنترل ضد تهوع، درد و گرفتگی بینی تجویز می شود. چند هفته بعد از جراحی، ازسرفه، عطسه، فین کردن و فشار به روده هنگام دفع خودداری کنید.
  10. فعالیتهای روزانه را به تدریج شروع کنید.
  11. اگربافت چربی از ناحیه شکم گرفته شده است، زخم را درمعرض هوا باز نگه دارد و از تماس با آب خودداری کنید.
  12. پوسته میتواند دربینی تشکیل شود وموجب گرفتگی بینی شود.
  13. شستشو با آب نمک برای شستشوی بینی ممکن است توصیه شود تا با برداشتن پوسته التیام زخمها بیشتر شود.

نوشته های تازه

انکوپلاستی

جراحی انکوپلاستی جراحی سرطان سینه یا انکوپلاستی جراحی نوظهور و تلفیق جراحی سرطان سینه با…

2 سال قبل

جراحی بینی

پیش زمینه جراحی بینی جراحی بینی بطور حتم پر طرفدارترین جراحی زیبایی صورت است. برخی…

2 سال قبل

درمان ناباروری

دسترسی به درمان های باروری درمان ناباروری : ناباروری یا عدم توانایی در آبستن شدن…

2 سال قبل

ماموگرافی

ماموگرافی چیست؟ ماموگرافی یا ماموگرام نوع خاصی از تصویربرداری پستان است که از اشعه ایکس…

2 سال قبل

کربوکسی تراپی

کربوکسی تراپی چیست ؟ کربوکسی تراپی برای درمان سلولیت، هاله تاریک زیر چشم و ترک…

2 سال قبل

جراحی شکم

عمل جراحی شکم آیا دراز و نشست های مکرر ظاهر شکمتان را تغییر نداده است؟…

2 سال قبل